Σε ηλικία 86 ετών «έφυγε» από τη ζωή χθες ο ηθοποιός Γιάννης Φέρτης.
Η «ΑΜΑΡΥΣΙΑ» τιμάει τη μνήμη του, αναδημοσιεύοντας τη συνέντευξη που είχε δώσει ο κορυφαίος καλλιτέχνης στην εφημερίδα μας, το 2016. Σε μια κουβέντα άκρως ενδιαφέρουσα.
Συντεντευξη: Μαρία Πανάγου
«Δεν λέω ποτέ μεγάλες κουβέντες. Είναι μεγάλη ευθύνη»
Eίναι από τους σημαντικότερους Έλληνες ηθοποιούς. Πρωταγωνιστής από τη δεκαετία του ’60 ως σήμερα, σε κλασικά και σύγχρονα θεατρικά έργα, πιστός «υπηρέτης» της πρόζας και του αρχαίου δράματος, ο Γιάννης Φέρτης, πράος, όπως πάντα και πιο όμορφος από ποτέ, μίλησε στην «Α» για όλα: τον οικονομικό ξεπεσμό του Έλληνα ηθοποιού, τη φιλία, τον Αλέξη Τσίπρα, το λόγο που δεν τον βλέπουμε στην τηλεόραση, τη θεατρική παράσταση που πρωταγωνιστεί τώρα, αλλά εξομολογείται, επίσης, για πρώτη φορά ποιό είναι το μοναδικό πράγμα που έχει μετανιώσει στη ζωή του.
Με καλωσορίζει στο καμαρίνι του στο θέατρο ΧΟΡΝ με μια δυνατή χειραψία και την ευγένεια του παλιού κλασσικού αρσενικού – δυσεύρετη, αν όχι ανύπαρκτη πια στους χαλεπούς καιρούς μας. Με κερνάει ένα φλυτζάνι καφέ, με ρωτάει αν μπορεί να καπνίσει μπροστά μου και ξεκινάει με τη βαθιά, ήρεμη, χαρακτηριστική φωνή του να μου μιλάει για ό,τι τον ρωτώ.
«Στην παράσταση, υποδύομαι τον έναν από τους δύο δίδυμους αδελφούς που ζουν μαζί, αγαπιούνται πολύ αλλά δε μοιάζουν καθόλου. Ζούμε στο πατρικό μας σπίτι, ένα διώροφο νεοκλασικό με κήπο – από τα λίγα που σώζονται πια. Μια γυναίκα, πολύ λαμπερή και λιγάκι παράξενη, έρχεται από μακριά, εισβάλλοντας στη ζωή μας. Νυχτερινά τηλεφωνήματα, το σπίτι χάνει την τάξη του, φωνές ανθρώπων, από καιρό, ξεχασμένων. Η άνοιξη καταφθάνει. Άγρια. Τι μπορεί να συμβεί; Παρακολουθήστε την παράσταση για να δείτε τι θα συμβεί τελικά».
«Αν έχει εισβάλει στη δική μου ζωή ποτέ μια γυναίκα»;
«Στην αληθινή ζωή, όχι, δε νομίζω να μου έχει συμβεί. Είχα κάποιες ιστορίες, χώριζα αλλά δεν έγινε ποτέ με τρόπους έντονους, δεν ήμουν σε κατάσταση τρέλας στους χωρισμούς μου. Όταν έβλεπα ότι τελειώνει μια σχέση, προχωρούσα σε κάτι άλλο. Δε μου έχει τύχει να ερωτευτώ κεραυνοβόλα, δεν έκανα τίποτε με υπερβολή σε αυτά τα θέματα».
«Υπήρξα πολύ ανώριμος»
«Έχω αλλάξει πολύ στον τρόπο που φέρομαι ως ηθοποιός στα παρασκήνια. Για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό. Όταν ήμουν νέο παιδί δεν άφηνα τίποτα να πέσει κάτω. Είχα μια ανωριμότητα, τσακωνόμουν, δεν ήθελα να κάνω υποχωρήσεις, έλεγα ότι δε θα σκύψω το κεφάλι, αν αξίζω θα προχωρήσω. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι έφτανα σε υπερβολές και είπα στοπ. Και η σχέση μου με τους συναδέλφους είναι πολύ καλή εδώ και πάρα πολλά χρόνια».
«Τσακώθηκα με τον Κουν και το μετάνιωσα»
«Το πιο ακραίο πράγμα που έχω κάνει ήταν ότι τσακώθηκα με τον Κάρολο Κουν, το δάσκαλό μου. Δεν έφταιγα ούτε εγώ, ούτε εκείνος, αλλά στην πραγματικότητα κάποιοι άλλοι. Νευρίασα, μίλησα άσχημα και έφυγα από το θέατρο, έσπασα δηλαδή το συμβόλαιό μου. Το έχω μετανιώσει γιατί είπα μια κουβέντα που δεν έπρεπε να την πω. Βαριά κουβέντα για το Θέατρο Τέχνης. Πρώτη φορά το λέω αυτό. Δεν έπρεπε να έχω αυτό το ξέσπασμα, να φωνάξω, να ακούσουν όλοι τι είπα. Συμφωνήσαμε λοιπόν να φύγω αλλά δε γινόταν να με αντικαταστήσει άμεσα κι έτσι αναγκαστικά συνέχισα να παίζω στο «Γλυκό πουλί της νιότης», με τη Μελίνα Μερκούρη τότε. Όταν ξαναπαίξαμε 20 χρόνια μετά την ίδια παράσταση με τη Μελίνα, σε σκηνοθεσία όμως του Ντασέν, ο Κουν έστειλε λουλούδια και σε εκείνη και σε μένα».
«Μεγάλη ευθύνη η φιλία»
«Έχω φίλους από το χώρο αλλά δε θέλω να το λέω, γιατί είναι τεράστια ευθύνη να μιλάς για φιλία. Μπορεί κάποια στιγμή να μην είμαι εντάξει απέναντί τους, γιατί να έχω κάνει μια τόσο σημαντική δήλωση; Προτιμώ να λέω ότι εκτιμώ κάποιον παρά να λέω ότι είναι φίλος μου. Καμμιά φορά με τα χρόνια βλέπεις ότι δεν ταιριάζεις τελικά με τους άλλους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αποχωρώ. Δεν τσακώνομαι ποτέ.
Γενικά, δε μου αρέσουν οι μεγάλες κουβέντες. Ούτε στις γυναίκες μου έλεγα ή λέω μεγάλα λόγια. Δε χρησιμοποιώ ποτέ εκφράσεις όπως «σε λατρεύω» ή «μόνο εσύ υπάρχεις», είμαι λίγο κρατημένος και είμαι, γιατί στη ζωή μου έχω χωρίσει 3 φορές. Είμαι πολύ προσεκτικός σε αυτά που λέω για να μην απογοητεύσω ούτε τον άλλον, ούτε τον εαυτό μου. Καμιά φορά, μάλιστα, λέω και πράγματα που μπορεί να παρεξηγηθούν. Για παράδειγμα έχω πει σε κάποια σύντροφό μου «έλα μωρέ, λένε ότι είσαι πολύ όμορφη, ε, δεν είσαι και τόσο». Δεν το κάνω με κακή πρόθεση, απλώς δε μπορώ να ακούω υπερβολές. Το λέω με χιούμορ αλλά καμιά φορά το χιούμορ μου είναι λίγο… μαύρο».
«Γιατί λείπω από την τηλεόραση»;
«Για πάρα πολλά χρόνια έλεγα όχι στο Mega. Είμαστε στα δικαστήρια, εδώ και 17 χρόνια. Στο κανάλι αυτό γίνονταν οι καλύτερες σειρές γι’ αυτό δε με βλέπετε στην τηλεόραση. Μου έκαναν προτάσεις αλλά εγώ αρνιόμουν. Αν μου πρότειναν από άλλο κανάλι κάτι που θα μου άρεσε, θα το έκανα.
Σχετικά με τις δουλειές μου έχω μια στάση συγκεκριμένη. Ας πούμε δεν ξέρω ποτέ τι θα κάνω μετά από αυτό που κάνω κάθε φορά. Εδώ και χρόνια, π.χ., δεν κάνω προτάσεις για δουλειά. Έχω άποψη σε αυτό. Επί διεύθυνσης Νίκου Κούρκουλου στο Εθνικό Θέατρο, πήγαιναν συνάδελφοι και τού πρότειναν έργα κι έκλειναν συνεργασίες. Εγώ αυτό δεν το έκανα ποτέ. Παρά το γεγονός ότι και ο συγχωρεμένος σκηνοθέτης ο Διαγόρας Χρονόπουλος, που ήταν πολύ κοντά στον Κούρκουλο και καλός μου φίλος, μού έλεγε να συναντήσω τον Κούρκουλο για να παίξω, εγώ διαφωνούσα να προτείνω στο Εθνικό. Το Εθνικό έχει έναν πρόεδρο και ένα Συμβούλιο που αποφασίζουν τι έργα θα κάνουν την κάθε σεζόν και ποιους σκηνοθέτες θα έχουν τα έργα. Αν κάποιος σκηνοθέτης με σκεφτεί και με θέλει, να πάω. Σαν υπάλληλος πας και δουλεύεις. Έτσι είναι το σωστό. Από τη στιγμή που σταμάτησα, εδώ και -περισσότερα από- 20 χρόνια να κάνω δικές μου παραγωγές, περίμενα να με αναζητήσουν και όχι να αναζητώ εγώ».
«Δεν πίστεψα το παραμύθι της ελπίδας»
«Όσον αφορά την κυβέρνηση που με ρωτάτε, εγώ την ελπίδα δεν την είχα, όπως οι περισσότεροι, πριν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πίστεψα το παραμύθι της ελπίδας. Έβλεπα ότι έλεγαν πολλά ψέματα. Δεν έπεσα έξω, όπως αποδείχτηκε, γι αυτό δεν έχω πέσει και από τα σύννεφα για ό,τι συμβαίνει τώρα. Ήξερα ότι τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα έτσι κι αλλιώς, πώς να πιστέψω ψεύτικες υποσχέσεις; Εγώ θα ήθελα να μας πουν την αλήθεια από την αρχή, πες την αλήθεια, πες πώς είναι τα πράγματα και πες μας τι θα κάνουμε, όχι αυτή την κοροϊδία! Στο δημοψήφισμα είχα ψηφίσει ΝΑΙ, βγήκε το ΟΧΙ αλλά έκανε αυτή την τούμπα ο Τσίπρας και το «όχι» έγινε «ναι». Όλοι έχουν πει ψέματα, αλλά αυτά που είπε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τα έχουμε ξαναδεί. Όχι σε αυτό το βαθμό.
Με την κρίση, δεν περνώ, βέβαια, όπως πέρναγα, αλλά πάντα σκέφτομαι πώς περνούν οι άλλοι. Δεν έχω πεινάσει, αλλά εννοείται ότι η ζωή μου έχει αλλάξει. Η μεγάλη μου στεναχώρια στο χώρο τον δικό μας είναι ότι υπάρχουν ηθοποιοί που δουλεύουν και με 300 ευρώ το μήνα. Έχω ακούσει ακόμη και για 190 ευρώ αμοιβή το μήνα. Αυτό με σοκάρει»!
«Η θεραπευτική σχέση μου με τη φύση»
«Η φύση μού δίνει χαρά, με ξεκουράζει. Τα βουνά και τα λαγκάδια είναι η ανακούφισή μου. Γυμναστική δεν έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου. Μέχρι να καεί η Πεντέλη ήξερα το βουνό, αλλά και τον Υμηττό σαν το σπίτι μου. Πήγαινα και περπατούσα με τις ώρες. Ήξερα σε ποια σημεία ακριβώς θα βρω συγκεκριμένα αγριολούλουδα, την εποχή που θα τα βρω και πάντα πήγαινα και μάζευα. Όταν το δάσος κάηκε, ξαναβρέθηκα στην Πεντέλη μετά από έναν χρόνο, αποκαρδιώθηκα και σταμάτησα.
Για να καταλάβετε τι σημαίνει για μένα η φύση, θα σάς πω μια ιστορία. Ήταν περίπου στο τέλος της δεκαετίας του ’60. Ήμουν παντρεμένος με την Ξένια Καλογεροπούλου. Γύρω στις 3 το πρωί, εκείνη πήγε για ύπνο. Στις 11 το πρωί είχε ραντεβού με τον Σταμάτη Φασουλή. Αφού κοιμήθηκε, εγώ ήθελα να βγω. Της αφήνω ένα σημείωμα ότι φεύγω και πήγα σε βουνό, οδηγώντας περισσότερο από δυόμιση ώρες. Έμεινα εκεί μόνο μισή ώρα, την ώρα που ξημέρωνε. Έκοψα τα λουλούδια που ήθελα, άκουσα τα ζώα που υπήρχαν τριγύρω, τα πουλιά, τα κουδούνια από τα πρόβατα και γύρισα γιατί έπρεπε να έχει το αυτοκίνητο η Ξένια το πρωί για να πάει στο ραντεβού της. Επέστρεψα στις 11 η ώρα ακριβώς, κρατώντας τα λουλούδια μου, την ώρα που ο Φασουλής χτυπούσε το κουδούνι»…
«Το προσωπικό μου μεγάλο ΝΑΙ»;
«Το μεγάλο ΝΑΙ το είπα όταν οι δικοί μου δεν ήθελαν ούτε να ακούσουν ότι θα γίνω ηθοποιός και εγώ είπα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μη γίνω. Στα δεκαέξι μου το είχα αποφασίσει. Είχα δεχτεί μεγάλη πίεση, αλλά είπα το «ναι» στο ότι θα το κάνω, είπα το μεγάλο «ναι» στα όνειρά μου».
