Γράφει ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, δημοσιογράφος – δημοσιολόγος
Aρχές Μαρτίου είναι θλιβερές επέτειοι των 65 ετών από τις εκτελέσεις – δολοφονίες καλύτερα, δύο έντιμων και ηθικών Κυπρίων παλληκαριών, που αγωνίστηκαν για την ελευθερία της Μεγαλονήσου και την ένωσή της με τη μητέρα Ελλάδα. Πρόκειται για τους Γρηγόρη Αυξεντίου και Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Τα χαράματα της 3ης Μαρτίου 1957 το επίλεκτο αγγλικό σύνταγμα του δούκα του Ουέλινγκτον, κατόπιν προδοσίας, περικύκλωσε το κρησφύγετο του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου, κάτω από τη Μονή Μαχαιρά, όπου αυτός βρισκόταν με μια δράκα συναγωνιστών του.
Οι επιθέσεις των Άγγλων κατακτητών διαδέχονταν η μια την άλλη, αλλά επί δέκα ώρες τούς κράτησε σε απόσταση, αυτούς με τα σύγχρονα όπλα και τον άφθονο οπλισμό. Βλέποντας ότι προχωρεί η ώρα και ο Αυξεντίου, με έναν ακόμη αγωνιστή που έμεινε μαζί του, αμυνόταν με επιτυχία, οι Άγγλοι κάλεσαν σε ενίσχυση ελικόπτερα. Όταν και πάλι δεν πέτυχαν να τον εξουδετερώσουν, δεν περίμεναν άλλο· πυρπόλησαν εκ του μακρόθεν το κρησφύγετο με εμπρηστικές ύλες και τον έκαψαν ζωντανό. Αντί να περιμένουν να του τελειώσουν τα πυρομαχικά και να τον συλλάβουν, βρήκαν πιο πρακτικό να τον κάψουν…
Ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης συνελήφθη έχοντας στα χέρια του οπλοπολυβόλο, χωρίς σφαιροθήκη και σφαίρες. Θεωρήθηκε «τρομοκράτης» εναντίον της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ απαγχονισμού. Η εκτέλεση συνέβη τις πρώτες μεταμεσονύχτιες ώρες της 14ης Μαρτίου 1957. Σημειώνεται ότι ο απαγχονισμός θεωρείτο εξευτελιστικός τρόπος θανάτου και στην Αγγλία επιβαλλόταν σε άτομα ταπεινής καταγωγής, ή σε όσους είχαν καταδικαστεί για ειδεχθή εγκλήματα…
Όλος ο κόσμος ξεσηκώθηκε τότε για τη σωτηρία του Ευαγόρα από την εκτέλεση. Ο Άγγλος καθηγητής της ιστορίας Ρόμπερτ Χόλλαντ στο βιβλίο του «Η Βρετανία και ο Κυπριακός Αγώνας» (Εκδ. «Ποταμός») έγραψε ότι δύο γνωστοί Αμερικανοί Δημοκρατικοί, ο γερουσιαστής Τζάβιτς και ο βουλευτής Φούλτον έφεραν το ζήτημα του Παλληκαρίδη στα δύο κοινοβουλευτικά Σώματα και έκαμαν ζημιά στην εικόνα της Μεγάλης Βρετανίας και όχι μόνο στις ΗΠΑ. Μάλιστα ο Φούλτον εξέθεσε τον αιμοσταγή κυβερνήτη της Κύπρου, λέγοντας ότι τον πήρε στο τηλέφωνο να του ζητήσει να δείξει επιείκεια στον νέο και ότι εκείνος του απάντησε «μην επιτρέψετε σε κανενός είδους συναισθηματισμό να εισέλθει σε τέτοιες καταστάσεις…».
Ο Χάρντινγκ το 1955 ανέλαβε κυβερνήτης της Κύπρου, με σκοπό να καταστείλει με κάθε μέσο τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Έως και στρατόπεδα συγκέντρωσης κατασκεύασε…Το περιοδικό «The TIME magazine» έγραψε στις 4 Νοεμβρίου 1957 ότι για να καταστείλει τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου υπήρξε «αδίστακτος και αλύπητος». Η βρετανική κυβέρνηση τον τοποθέτησε στην Κύπρο, μετά την «επιτυχία» του να πνίξει την εξέγερση των Μάου Μάου στην Κένυα… Λόγω της ζημίας που έγινε στην εικόνα της Μεγάλης Βρετανίας από την απανθρωπιά του, ο Χάρντινγκ, στο τέλος του 1957, απομακρύνθηκε από την Κύπρο. Όμως η Βρετανία τον άμειψε για τις «υπηρεσίες» του, δίνοντάς του τον τίτλο του βαρόνου…
