Γράφει ο Γεώργιος Βεληµβασάκης
Πλαστικός Επανορθωτικός και Αισθητικός Χειρουργός
O καθηµερινός λιγοστός ύπνος έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και οµορφιά του δέρµατος, αφού του στερεί τα απαραίτητα συστατικά και το οξυγόνο που το κρατούν νεανικό και σφριγηλό. Και αυτό, διότι δεν έχει αρκετό χρόνο να αντιµετωπίσει τις βλάβες που προκαλούνται από τις επιθέσεις που δέχεται κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Έτσι, το δέρµα αφυδατώνεται, σχηµατίζει ρυτίδες ή εµβαθύνει τις υπάρχουσες και εµφανίζει µαύρους κύκλους κάτω από τα µάτια.
Τα τελευταία δύο χρόνια που ο SARS-CoV-2 έχει εισβάλει στη ζωή µας, έχει παρατηρηθεί, στους πληθυσµούς όλων των χωρών που έχουν πληγεί, µια έκπτωση στην ποιότητα του ύπνου. Μελέτη που πραγµατοποιήθηκε το 2020 αποκάλυψε ότι το 98% των ανθρώπων που συµµετείχαν ισχυρίστηκαν ότι έχουν αλλάξει τις συνήθειες του ύπνου τους και το 67% ότι κοιµούνταν καλύτερα πριν από την πανδηµία.
Αυτές οι αλλαγές, όµως, έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, αφού οι 7-9 ώρες ύπνου καθηµερινά είναι αναγκαίες για την αντιµετώπιση των µικροτραυµατισµών που προκύπτουν (µέσω της ανάπλασης των ιστών), των φλεγµονών, την αφοµοίωση των πληροφοριών που δέχεται ο εγκέφαλος και την επεξεργασία τους, την επούλωση και επιδιόρθωση των αιµοφόρων αγγείων, τη διατήρηση της ισορροπίας των ορµονών, κ.ά.
Τι έδειξαν οι µελέτες;
Συγκεκριµένα για το δέρµα, οι λίγες ώρες ύπνου επηρεάζουν την ανοσολογική απόκριση, επιφέρουν επιπτώσεις στην παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, και τελικά στην εµφάνιση ρυτίδων και άλλων σηµαδιών γήρανσης.
Στη συγκεκριµένη µελέτη που πραγµατοποιήθηκε, πέρυσι, διαπιστώθηκε από τους ερευνητές ότι το δέρµα παρουσίασε αφυδάτωση, θαµπάδα και αυξηµένα σηµάδια απολέπισης ακόµα και µε µια µόνο µέρα ελλιπούς ύπνου. Το δέρµα φαινόταν λιγότερο διαφανές, µε έντονη απώλεια ελαστικότητας και πιο βαθιές ρυτίδες. Όσο περνούσε ο καιρός, οι επιπτώσεις της αφυδάτωσης επιδεινώνονταν.
Σε µια άλλη µελέτη λήφθηκαν φωτογραφίες από άτοµα που δεν κοιµούνταν καλά και στη συνέχεια δόθηκαν σε άγνωστους ανθρώπους για να διαπιστωθεί εάν θα εντόπιζαν σηµάδια της αϋπνίας. Οι παρατηρητές διαπίστωσαν ότι οι συµµετέχοντες είχαν πεσµένα και πρησµένα βλέφαρα και κόκκινα µάτια, µαύρους κύκλους κάτω από τα µάτια, χλωµό δέρµα και εντονότερες ρυτίδες. Επισήµαναν, επίσης, τις λεπτές γραµµές και την «πτώση» του στόµατος. Όσοι στερούνταν ύπνο φαίνονται πιο λυπηµένοι από εκείνους που είχαν «χορτάσει» τον ύπνο τους.
Η στέρηση ύπνου επηρεάζει τα µάτια, το στόµα και το δέρµα του προσώπου – που είναι σηµαντικά στην επικοινωνία, καθώς ο συνοµιλητής εστιάζει σε αυτά. Εποµένως, ο µικρής διάρκειας ύπνος και η κούραση µπορεί να έχουν και σηµαντικές κοινωνικές συνέπειες.
Οι µελέτες αυτές είναι µόνο ένα µικρό δείγµα του τεράστιου αριθµού µελετών που διεξάγονται για τον ύπνο. Οι περισσότερες έχουν αναφέρει αλλαγές στις βιοφυσικές ιδιότητες του δέρµατος, όπως το µέγεθος των πόρων του προσώπου, τον τόνο, την ενυδάτωση, την ελαστικότητα, τη διαφάνεια και το ξεφλούδισµα του δέρµατος καθώς και τη ροή του αίµατος µετά από συνεχή στέρηση ύπνου.
Παρατεταµένη ενασχόληση µε τα ψηφιακά µέσα
Τελευταία διαπιστώθηκε ότι µια από τις αιτίες που κοιµόµαστε λιγότερο είναι και η πολύωρη ενασχόλησή µας µε τα κινητά τηλέφωνα, τάµπλετ κ.λπ. Η επιδηµία COVID-19 έχει αυξήσει τον µέσο χρόνο που περνάµε, ηµερησίως, κοιτώντας µια οθόνη, αφού η εκπαίδευση και η εργασία γίνονται συχνά µέσω διαδίκτυου, και παράλληλα έχει µειώσει τις ευκαιρίες για κοινωνικές επαφές.
Έτσι, στραφήκαµε στη χρήση smartphone για κοινωνική αλληλεπίδραση, µε αποτέλεσµα η υπερέκθεση να επιδεινώσει τη συνολική ποιότητα του ύπνου, αφού το µπλε φως παρεµβαίνει στην παραγωγή µελατονίνης και στον κιρκαδικό ρυθµό, µε συνέπεια να κοιµόµαστε, καθηµερινά, λιγότερο. Όταν η µειωµένη και κακή ποιότητα ύπνου δεν περιορίζεται σε µερικές µέρες αλλά για περισσότερο από ένα µήνα ή ακόµα και µόνιµα, αλλάζει η δοµή του δέρµατος και τα σηµάδια γήρανσης γίνονται εντονότερα.
Αισθητικες μικροεπεµβάσεις
Ωστόσο, δεν είναι πάντοτε εύκολο να τροποποιηθούν οι συνθήκες ζωής για να αποφευχθούν οι δερµατικές βλάβες. Έτσι, η µοναδική λύση είναι οι αισθητικές µικροπαρεµβάσεις που προφυλάσσουν, ανανεώνουν και αναγεννούν την επιδερµίδα.
Για τις ρυτίδες, οι δύο πιο γνωστές µέθοδοι είναι η χρήση αλλαντικής τοξίνης (botox) και υαλουρονικού οξέος.
Η πρώτη είναι µια ενέσιµη θεραπεία που προσφέρει θεαµατικά αποτελέσµατα, χωρίς να αλλάζει ριζικά η όψη του προσώπου. Το υαλουρονικό οξύ είναι ένα φυσικό υδρόφιλο συστατικό του δέρµατος, που έχει την ικανότητα να προσελκύει το νερό και να χαρίζει ενυδάτωση και όγκο στα σηµεία του προσώπου που έχουν ανάγκη. Όταν µε το πέρασµα του χρόνου εξασθενεί, η έγχυση συνθετικού υαλουρινικού οξέος µπορεί να λειάνει τις ρυτίδες και να βελτιώσει το περίγραµµα του προσώπου που έχει διαταραχθεί λόγω της χαλάρωσης του δέρµατος.
Ιδιαίτερα αποτελεσµατική είναι και η χρήση fractional laser, το οποίο, µεταξύ άλλων, λειαίνει τις ρυτίδες, συσφίγγει το δέρµα και συστέλλει τους διεσταλµένους πόρους. Αλλά η πιο δοκιµασµένη απ’ όλες είναι η µεσοθεραπεία, αφού εφαρµόζεται εδώ και 70 χρόνια. Πρόκειται για µια στοχευµένη θεραπεία που παρέχει ακριβώς στα σηµεία που έχουν ανάγκη ένα κοκτέιλ βιταµινών, αµινοξέων, αντιοξειδωτικών ουσιών, µεταλλικών στοιχείων και υαλουρονικού οξέος, που επιτρέπουν στο δέρµα να αναγεννηθεί.
Οι µαύροι κύκλοι που εµφανίζονται πολύ συχνά σε άτοµα που δεν κοιµούνται αρκετά µπορούν να αντιµετωπιστούν και αυτά µε υαλουρονικό οξύ, laser, µεσοθεραπείες αλλά και µε τις απολαυστικές µάσκες υδρογέλης.
Η έλλειψη ύπνου προκαλεί στρες, οδηγώντας σε σηµαντική αύξηση της κορτιζόλης, η οποία προκαλεί αντιδράσεις που έχουν ως τελικό αποτέλεσµα τη διάσπαση της ελαστίνης, το κολλαγόνου και του υαλουρονικού οξέος. Αυτή η έκρηξη επηρεάζει επίσης και τη λειτουργία των ινοβλαστών – των κυττάρων που δηµιουργούν νέο κολλαγόνο. Η εξασφάλιση περισσότερου χρόνου για ποιοτικό ύπνο µπορεί να προστατεύσει από αυτές τις αντιδράσεις και να καθυστερήσει αρκετά τα σηµάδια της γήρανσης.
