Γράφει ο Μιχάλης Κ. Δερμιτζάκης Δικηγόρος ε.τ
Ο Ρωσοουκρανικός πόλεμος, σκληρός και ανελέητος, δεκατέσσερις μήνες τώρα συνεχίζει το καταστροφικό του έργο, χωρίς καμιά προοπτική για σύντομη ειρήνευση. Αντίθετα, η έντονη στρατιωτική δράση στα πεδία, η συνεχής προμήθεια βαρέος οπλισμού και από τις δύο πλευρές, η απειλή της ρωσικής ηγεσίας για ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στη διπλανή Λευκορωσία, με κίνδυνο να μετατρέψει την Ευρώπη σε νέα Χιροσίμα, απομακρύνουν κάθε ελπίδα για σύντομη κατάπαυση του πυρός.
Στον παρανοϊκό και άδικο αυτόν πόλεμο διαπράχθηκαν πολλές θηριωδίες σε βάρος τής Ουκρανίας, εναντίον ακόμη και άμαχου πληθυσμού και αθώων πολιτών. Τις θηριωδίες αυτές μαρτυρούν οι εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες, οι βομβαρδισμοί σε σχολεία, νοσοκομεία και κτήρια βασικών υποδομών· οι νεκροί που θάβονταν σε ομαδικούς τάφους σε πλατείες, δρόμους και χωράφια· η ερήμωση ολόκληρων πόλεων και χωριών· οι ολολυγμοί των τραυματιών και των ψυχικά σακατεμένων πολιτών στη Μαριούπολη, το Χάρκοβο, το Κίεβο, τη Μπούτσα, τη Χερσώνα, σ’ όλες τις πόλεις και την ύπαιθρο.
Όλη αυτή η φρίκη και η απόγνωση συγκλόνισαν και συνήγειραν ηγέτες, λαούς και Διεθνείς Οργανισμούς ανά την Υφήλιο. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο, λοιπόν, πως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (Δ.Π.Δ.) εξέδωσε ένταλμα σύλληψης του Ρώσου ηγέτη, κ. Βλαντίμιρ Πούτιν, για εγκλήματα πολέμου. Και άμεσα έσπευσαν να επινεύσουν ηγεσίες και ενώσεις κρατών, ενώ λίαν ευφρόσυνος δήλωνε και ο Ουκρανός Πρόεδρος με την εξέλιξη αυτή. Για την πληρέστερη, όμως, ενημέρωση, κρίνεται σκόπιμο να εστιάσουμε στο Δ.Π.Δ. και την ιστορική απόφασή του τής 17ης Μαρτίου τού 2023, που αφορά στο ένταλμα σύλληψης.
Στη Διπλωματική Διάσκεψη του Ο.Η.Ε. στις 17 Ιουλίου τού 1998 που συγκλήθηκε στη Ρώμη, υιοθετήθηκε το καταστατικό τού Δ.Π.Δ. Με τον Νόμο 3003/2002, ΦΕΚ Α’, αρ. 75, κυρώθηκε αυτό από την Ελλάδα και τέθηκε σε ισχύ από τις 8 Απριλίου τού 2002. Το Δικαστήριο άρχισε να λειτουργεί την 1 Ιουλίου τού 2002. Σύμφωνα με το καταστατικό του, αποτελεί μόνιμο θεσμό, ασκεί τη δικαιοδοσία του επί προσώπων που ενδιαφέρουν τη διεθνή κοινότητα και έχει έδρα τη Χάγη τής Ολλανδίας. Έχει διεθνή νομική προσωπικότητα και διαθέτει την αναγκαία νομική ικανότητα για την άσκηση των λειτουργιών και την εκπλήρωση των σκοπών του. Τέλος, τα εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του είναι, σύμφωνα με το άρθρο 5:
α) Το έγκλημα της γενοκτονίας,
β) Τα εγκλήματα κατά τής ανθρωπότητας,
γ) Εγκλήματα πολέμου,
δ) Το έγκλημα της επίθεσης και επιπλέον
ε) Το έγκλημα περί την απονομή τής Δικαιοσύνης, σύμφωνα με το άρθρο 70 τού καταστατικού του.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2022, 123 κράτη είναι μέλη τού Δ.Π.Δ. και άλλα 42 έχουν υπογράψει, αλλά δεν έχουν επικυρώσει το καταστατικό του. Η Κίνα και η Ινδία δεν το έχουν υπογράψει, ενώ η Ρωσία, παρ’ όλο που το υπέγραψε, δεν το έχει επικυρώσει, ενώ πρόσφατα ανακοίνωσε ότι αποσύρει ακόμη και την υπογραφή της. Μεταξύ των κρατών που έχουν υπογράψει το καταστατικό, συνολικά 35 χώρες δεν το έχουν επικυρώσει, ενώ τρεις από αυτές, το Ισραήλ, το Σουδάν και οι Η.Π.Α., απέσυραν κατόπιν την υπογραφή τους και δεν συμμετέχουν. Σε ό,τι αφορά στις Η.Π.Α., η μεν Κυβέρνηση Κλίντον το υπέγραψε το 2000, αλλά η Κυβέρνηση Μπους απέσυρε την υπογραφή, προφανώς για να αποφύγουν τα στρατεύματά τους πιθανές ποινικές διώξεις.
Η χώρα, όμως, που προκαλεί την κοινή λογική είναι η Ουκρανία, η οποία, ενώ δεν έχει καν επικυρώσει το καταστατικό του και δεν αποτελεί κράτος-μέλος τού Δ.Π.Δ., επιζητά τη βοήθεια και την προστασία του. Ξεπέρασε τα όρια η υποκρισία της και προσβάλλει το φιλότιμο των λαών, κυρίως αυτών που τη στηρίζουν διαρκώς με συνεχείς αποστολές βαρέων στρατιωτικών εξοπλισμών και με απλόχερη ανθρωπιστική βοήθεια, σε βάρος, όμως, των δικών τους αναγκών, σε βάρος των λαών τής Ευρώπης και τής Δύσης και ημών των Ελλήνων. Τα θέλει όλα η Ουκρανία, μονά-ζυγά δικά της.
Για την ιστορία τού θεσμού αξίζει να αναφέρουμε πως το Δ.Π.Δ. έχει ερευνήσει μέχρι σήμερα δεκατέσσερις υποθέσεις, της Βόρειας Ουγκάντας, του Κονγκό, της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και του Νταρφούρ. Έχει απαγγείλει κατηγορίες σε δεκατέσσερα άτομα, από τα οποία πέντε βρίσκονται υπό κράτηση. Η πρώτη δίκη τού Δικαστηρίου, του Τόμας Λουμπάνγκα, αρχηγού τής πολιτοφυλακής τού Κονγκό, ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου τού 2009. Η τελευταία καταδίκη του αφορούσε στον Ζαν Πιερ Μπέμπα, ο οποίος όχι μόνο καταδικάσθηκε για εγκλήματα κατά τής ανθρωπότητας και για εγκλήματα πολέμου, αλλά επίσης, με δεύτερη δίκη, καταδικάστηκε για παράνομες προσπάθειες επηρεασμού δεκατεσσάρων μαρτύρων (Πηγές: Νόμος 3003/2002, ΦΕΚ Α’ 75, ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ).
Η απόφαση, λοιπόν, του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να εκδώσει ένταλμα σύλληψης κατά τού κ. Πούτιν για εγκλήματα πολέμου ήταν απόλυτα σύννομη και δικαιολογημένη, γιατί στους δεκατέσσερις μήνες τής αδερφοκτόνου Ρωσοουκρανικής σύρραξης έχασαν τη ζωή τους χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες, πολίτες και παιδιά, χώρια τούς τραυματίες και τους ξωμάχους, την ερήμωση των πόλεων, των χωριών και των υποδομών της χώρας τους και χώρια τις απώλειες, ανθρώπινες και υλικές, των επιτιθέμενων. Ήταν επιπλέον απόλυτα δικαιολογημένη η απόφαση αυτή τού Δ.Π.Δ., γιατί η ανθρωπότητα δεν μπορεί να λησμονήσει πως στη διάρκεια του 20ού αιώνα εκατομμύρια άνθρωποι όλων των ηλικιών υπήρξαν θύματα παρόμοιων φρικαλεοτήτων, που πληγώνουν ανεξίτηλα την ανθρώπινη συνείδηση και απειλούν την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία των λαών. Είναι προς τιμή τής Ε.Ε. το ότι ζήτησε να τιμωρηθούν οι ένοχοι του πολέμου κατά τής Ουκρανίας. Και είναι διπλή η τιμή για τον Αμερικανό Πρόεδρο, κ. Τζο Μπάιντεν, που, αν και οι ΗΠΑ δεν επικύρωσαν το καταστατικό τού Δ.Π.Δ. δέχθηκε με γενναιότητα πως διαπράχθηκαν στην Ουκρανία εγκλήματα πολέμου.
Θα ήταν λυτρωτικό για τους λαούς τής Υφηλίου οι ηγεσίες τους να αποφάσιζαν να στηρίξουν τη λειτουργία τού Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και να αγνοήσουν εμφαντικά τις όποιες αντιδράσεις ή πιέσεις ισχυρών κρατών και ηγετών. Και θα ήταν επιπλέον εξίσου συνετό να θυμούνται τη δραματική προειδοποίηση του Λόρδου Βύρωνα πως: «Ο πόλεμος είναι συμπόσιο γυπών και απώλεια υπάρξεων»!
